Nie trzeba nikogo specjalnie przekonywać, że stworzenie silnej, budzącej zaufanie marki wymaga ciężkiej pracy i cierpliwości. Teatr Muzyczny Roma dziś już niczego nie musi udowadniać. To gwarancja udanych spektakli z doskonałymi aktorami musicalowymi. Najnowsza premiera – musical „Waitress”, choć bez eksplozji na scenie („Piloci”) czy spadających żyrandoli („Upiór w operze”), jest przedstawieniem na wskroś udanym. Dobrze upieczonym jak tarty w lokalu, w którym poznajemy główną bohaterkę.

Premiera jest dla każdego teatru wyjątkowym świętem. Wyczekiwanym i wypracowywanym przez długi okres. Prezentacja „Waitress” w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie z powodu pandemii napotykała na szereg problemów. A to przez żonglowanie obostrzeniami trzeba było zmieniać termin premiery (na mieście zdążono już powiesić plakaty z kwietniowym terminem), przekładać rezerwacje widzów, zwracać pieniądze, itd., itd.

Trzeba było także wykonać gargantuiczną pracę. Pozyskać sponsorów, dopiąć budżet i skompletować obsadę. Bo w Romie tradycją już są castingi do każdej kolejnej – kosztującej miliony złotych – premiery. Dzięki nim teatr z Nowogrodzkiej przez ponad 20 lat dyrekcji Wojciecha Kępczyńskiego nie tylko zbudował zespół doskonałych aktorów musicalowych podbijających sceny teatrów w całej Polsce, ale także pozwolił zabłysnąć nieprzeciętnym talentom jak np. Edycie Krzemień (gwiazda m.in. polskiego „Upiora w operze” tuż przed pandemią dostała angaż w prestiżowym Cirque du Soleil).

Historia jakich wiele. Zwykła kobieta, kelnerka w barze serwującym wymyślne tarty biernie oczekuje na poprawę własnego losu. Tkwi w toksycznym związku, praca zaczyna ją nużyć, a w życiu brakuje ożywczych bodźców. To właśnie Jenna Hunterson, dla której kilka nieoczekiwanych zdarzeń stało się impulsem do walki o swoją przyszłość.

Zaczęło się od filmu z 2007 roku według scenariusza i w reżyserii Adrienne Shelly, wcielającej się w nim jednocześnie w postać jednej z przyjaciółek głównej bohaterki. Historia Jenny zagranej przez Keri Russell podbiła serca widzów. Wobec tego faktu obojętnie nie mogli przejść musicalowi twórcy, którzy w sierpniu 2015 roku po raz pierwszy zaprezentowali światu teatralną inscenizację „Waitress”. Oficjalna premiera broadwayowskiego spektaklu odbyła się niespełna rok później. Tytuł zszedł z afisza po 1 544 przedstawieniach. W 2019 roku zawitał również do londyńskiego West Endu, a w końcówce maja 2021 także do stołecznego Teatru Muzycznego Roma. Jak zauważa twórca przekładu Michał Wojnarowski: „polskie tłumaczenie tego musicalu jest dopiero trzecim na świecie”. I chyba dobrze się stało, że ten opowiadający o kobietach i stworzony przez kobiety tytuł (libretto – Jessie Nelson, muzyka i teksty piosenek – Sara Bareilles), tak szybko zrealizowano właśnie w Polsce.

Jenna Hunterson pracuje w jednej z tartowni (bar serwujący tarty) w małym miasteczku przy drodze nr 27. Każdego dnia towarzyszą jej ukochane przyjaciółki Dawn i Becky. Kobiece trio świetnie się uzupełnia i wspiera w najtrudniejszych kryzysach. Właścicielem tartowni jest Joe, a porządku w knajpie dopilnowuje nieustannie podejrzliwy Earl. By dopełnić opisu należy również wspomnieć o patriarchalnym związku Jenny i Cala, w którym mężczyzna, a i owszem, uzurpuje sobie prawo decydowania o losie kobiety, ale bynajmniej nie przejmuje odpowiedzialności za utrzymanie statusu ekonomicznego małżeństwa. Jego stosunek do życia można bez wątpliwości określić jako luźny i nastawiony na rozrywkę.

Pierwszym impulsem zmian w życiu kelnerki staje się ciąża, o której dowiadujemy się już w pierwszej scenie przedstawienia. Dawn i Becky nie posiadają się z radości na wieść o dziecku. Zupełnie inaczej do sprawy podchodzi Jenna. Dziewczyna obawia się nie tylko o zapewnienie należytych warunków do narodzin i wychowania dziecka, ale również o własne predyspozycje do bycia matką. Dręczą ją również wątpliwości dotyczące przyszłości związku z Calem. Jenna stawia sprawę jasno: „nie każda kobieta chce być matką”.

Kolejnym zapalnikiem zmian w życiu kobiety staje się jej nowy ginekolog prowadzący doktor Pomatter (tutaj w wykonaniu Jana Traczyka). Uroczo nieporadny, popełniający ciągłe faux pas, niejednokrotnie strofowany przez doświadczoną pielęgniarkę Normę. To właśnie uwielbiający słodkie wypieki Jenny lekarz staje się dla dziewczyny kolejnym ożywczym bodźcem. Relacja tej dwójki stanowi dla niej dowód na to, że lepsza przyszłość jest możliwa.

Dalszej części historii ze zrozumiałych względów nie warto opowiadać. Należy za to podkreślić, iż losy Jenny to na wskroś aktualna opowieść o kobiecej sile i niezależności, o pragnieniu i poszukiwaniu miłości – nie tylko tej partnerskiej, a przede wszystkim macierzyńskiej. Jak zauważa reżyser musicalu Wojciech Kępczyński – jest to spektakl „o roli kobiet w dzisiejszym świecie, o ich emancypacji i o tym, że muszę mieć prawo do decydowania o sobie”. Wymowa spektaklu zyskuje na sile we współczesnych realiach Polski, w której regularnie dochodzi do prób ograniczania wolności i niezależności decyzyjnej kobiet.

„Waitress” w wykonaniu zespołu TM Roma zachwyca i porusza w każdym calu.  Świetnie wypadają choreografie (szczególnie imponująca była scena oświadczyn Spoxa w wykonaniu Wiktora Korzeniowskiego). Scenografia Mariusza Napierały przyciąga wzrok i imponuje rozmachem. Najmniejszych uwag nie można również zgłaszać do gry aktorskiej, a przede wszystkim popisów wokalnych odtwórców poszczególnych ról. Bez najmniejszego zażenowania śledzi się historie miłosną Jenny i doktora Pomattera, w ramach której świetnie wypadają szczególnie intymne i pełne szczerości sceny na przystanku autobusowym z pierwszego aktu oraz nauki pieczenia tart z drugiej odsłony musicalu. Na wielkie słowa uznania zasługuje również cały drugi plan przedstawienia pracujący na ogromną sympatię widza. Uroczej komediowości spektaklowi dodaje Dawn (Anastazja Simińska) oraz jej relacja ze Spoxem. Agata Walczak w roli Becky jest nie tylko zabawna, ale emanuje również ogromną siłą i pewnością siebie. Jej partia wokalna otwierająca drugi akt zwala z nóg, a komentarz, którym rzuca w rozmowie z Jenną („wyglądasz jak wyrzygany ryż”) już na stałe wejdzie do mojego osobistego wokabularzu. Warto również wspomnieć o zapadającej w pamięć, niezwykle charakternej Normie Izabeli Bujniewicz oraz chwytającej za serce roli Joe’go w wykonaniu Wojciecha Machnickiego.

Najnowsza premiera TM Roma pozostaje w pamięci i w sercu. Tego typu spektakli się po prostu nie zapomina. Teatr jest od tego, żeby opowiadać i współprzeżywać pewne historie i emocje, a „Waitress” pełne jest nie tylko pięknych obrazków, choreografii i piosenek, ale właśnie wspomnianych emocji – śmiechu, refleksji, rozpaczy. Może jest to opowieść naiwna, ale również niezwykle pokrzepiająca. Czasem warto po prostu uruchomić wyobraźnię i skomponować własny przepis na lepsze życie.

Teatr Muzyczny Roma po raz kolejny idzie z duchem czasu, tym razem dyrektor Wojciech Kępczyński wziął na warsztat całkiem współczesny musical pt. WAITRESS, który znakomicie wpisuje się w ruch WOMEN POWER. Śmiało można powiedzieć, że to najbardziej apetyczny musical sezonu. Są w nim słodko-pieprzne babeczki, pikantne frykasy oraz cała masa przepisów kulinarnych. Patronat TerazTeatr.pl

Muzykę i teksty piosenek napisała Sara Bareilles, a libretto na podstawie filmu stworzyła Jessie Nelson. Broadwayowska premiera musicalu odbyła się w 2016 r., więc można stwierdzić, że to praktycznie nowość. Przekładu na język polski na potrzeby teatru podjął się Michał Wojnarowski, który etatowo tłumaczy musicale dla ROMY. Wszystkie piosenki są solidnie przetłumaczone na polski, choć momentami to nie lada wyczyn. Zatem o czym jest KELNERKA?

BILETY ONLINE kupisz tutaj: https://www.terazteatr.pl/spektakle/waitress,kiedy-graja,wszystkie,4693#repertuar

„Waitress” to ubrana w musicalową estetykę fabuła opowiadająca o trudach życia kobiet we współczesnym świecie. Nie jest to jednak banalne romansidło, czy mało realistyczna komedia romantyczna. To momentami rozdzierająca historia trudnych wyborów, które mają prowadzić do szczęścia. Tak jak w życiu, nic w tym musicalu nie jest proste. Życie trzech przyjaciółek kelnerek, pracujących w tym samym barze szybkiej obsługi, jest na swój sposób skomplikowane i niesatysfakcjonujące. Jednak wszystkie starają się różnymi drogami odnaleźć szczęście. Nie zdradzę zbyt wiele z fabuły pisząc, że każda z nich pragnie miłości. Realizują swoje pragnienia w różny sposób, czasem bardzo daleki od przyjętych norm i konwenansów. Fabuła doskonale obrazuje współczesny świat kobiet jako świat bezlitosnych konsekwencji, przyziemnych spraw i kolein w jakie wpadamy pokonując kolejne stopnie dorosłości.

To chyba jeden z ciekawszych musicali, który prócz doskonałej warstwy muzycznej, próbuje przekazać bardzo serio proste prawdy życiowe. A mówi on mniej więcej tyle: Życie nigdy nie jest proste, a wybory są zawsze ryzykowne, ale warto żyć i walczyć o swoje szczęście.
W spektaklu tematy uczuć zawsze pojawiają się w kontekście przepisów kulinarnych na ciasta, w tym przypadku tarty. Główna bohaterka Jenny jest mistrzynią tych wypieków i najłatwiej udaje się jej przekazać swoje emocje poprzez pieczenie pyszności. W przepisy wkłada tyle serca, że aż człowiekowi cieknie ślinka, dlatego polecamy najeść się solidnie przed spektaklem inaczej głośne burczenie w brzuchu gwarantowane.

Obsada spektaklu w niektórych rolach jest aż potrójna. W spektaklu zobaczyłam doskonałą i wrażliwą Zofię Nowakowską w roi głównej (Jenny), przejmujące wykonanie SHE USED TO BE MINE. Ostrą i doświadczoną Sylwię Różycką w roli Becky. Doskonały rockowy głos w I DIDN’T PLAN IT! Szukającą pierwszej miłości, niewinną i niedoświadczoną (ale tylko WAITRESS) Ewę Kłosowicz w roli Dawn. Wszystkie aktorki wspaniale śpiewają, a razem tworzą nieziemskie trio w lirycznym utworze A SOFT PLACE TO LAND.
W rolach męskich wystąpili: Janek Traczyk, którego widziałam debiutującego w Teatrze Muzycznym Roma w PILOTACH, w „Waitress” gra ginekologa Pomattera. Wyraźnie dojrzał i ma zdecydowanie mocniejszy głos, ale nadal wypada uroczo w roli obiektu westchnień Jenny. Przekomicznie zagrał znerwicowany poeta Wiktor Korzeniowski, który chyba prowadzi w rankingu najlepszych postaci męskich w tym spektaklu. Na końcu główny szwarc-charakter Earl, maż Jenny – w tej roli Przemysław Redkowski. Jest to naprawdę niemiły typ i w tej roli doskonale się sprawdza 🙂 Jest jeszcze najstarszy z całej obsady, właściciel Joe, czyli zrzędliwy, ale ciepły Wojciech Machnicki. Obsada idealna, a to tylko niewielka część ról, które widziałam! Doskonałym głosom towarzyszy jak zwykle zespół muzyczny, który na żywo wykonuje utwory pod batutą Jakuba Lubowicza.

Jaki jest morał z tej premiery? Nie wystarczy być wystarczająco szczęśliwym. Trzeba walczyć o stuprocentowe szczęście, lecz czy odważysz się po nie sięgnąć? Po roku życia w pandemii, za cud można uznać już fakt, że ta premiera doszła do skutku 🙂 Jednak to nie tylko wystarczający spektakl. To 100% hit. Polecam gorąco musical WAITRESS nie tylko kobietom, choć duet matka i nastoletnia córka wpisuje się tutaj idealnie. Mężczyźni również odnajdą tu chwilami frywolny humor, komiczne postacie czy doskonale zagrane role kobiece, a nawet odrobinę sprytnie pokazanego seksu.

Marta Gaik
PREMIERA 30 maja 2021

„Waitress” w Romie to musical na czas, gdy kobiety walczą o swoje prawa, i pierwsza po pandemii muzyczna premiera.

Musical to wyjątkowo trudny gatunek na obecne czasy. Inscenizacja kosztuje dużo, wymaga angażowania dużej liczby artystów, a nie zwróci poniesionych kosztów, gdy na widowni tylko część miejsc może być zapełniona. Teatry muzyczne w Polsce mogą zaś liczyć na skromne dotacje.

W takiej sytuacji „Waitress”, stworzony przez dwie kobiety, Jessie Nelson i Sarę Bareilles, wydaje się pomysłem wręcz idealnym. Jak zapewnia dyrektor Teatru Roma Wojciech Kępczyński, przy zapełnieniu połowy widowni taki tytuł pozwala wyjść na swoje. Przede wszystkim zaś mogą wrócić do pracy aktorzy, muzycy, tancerze, którzy półtora roku byli jej pozbawieni, a większość artystów musicalowych nie ma stałych etatów.

„Waitress” ma też inne atuty, absolutnie nie jest tytułem zastępczym, choć w Polsce kompletnie nieznanym. W przeciwieństwie do światowych hitów o wieloletniej sławie, które chętnie wystawiał Teatr Roma, ten musical to nowość. Na Broadwayu premiera „Waitress” odbyła się w 2016 roku i spodobała się, bo w sumie zagrano 1544 spektakle. Wystawiono musical też w Londynie, ale tuż przed pandemią, więc pokazy przerwano.

Filmowa inspiracja
To także musical daleki od stereotypowych wyobrażeń o tej dziedzinie sztuki. Powstał na kanwie znanego filmu Adrienne Shelly „Kelnerka”. Związki teatru muzycznego z kinem są długie, zaczęły się, gdy film stał się sztuką nie tylko obrazu, ale i dźwięku. Współczesny musical inspiruje się jednak innym kinem niż przed laty. „Waitress” nie ma nic wspólnego z „Deszczową piosenką” czy „Gorączką sobotniej nocy”. Zdecydowanie bliżej mu do wystawianego i w Polsce „Billy’ego Elliota”– opowieści nie tylko o artystycznych marzeniach, ale i o beznadziei życia brytyjskich górników za rządów Margaret Thatcher.

Bohaterką „Waitress” jest Jenna, kelnerka z baru w prowincjonalnym miasteczku amerykańskim. Jak to w musicalu bywa, też ma marzenia. Piecze znakomite tarty, więc chciałaby wziąć udział w wielkim konkursie wypieków i dzięki zdobytej nagrodzie odmienić życie. Ważniejszy jest tu wszakże obraz codziennej ,przygnębiającej egzystencji z mężem nierobem, który zabiera Jennie pieniądze, z harówką w barze, z przyjaciółkami mającymi nie mniej dołujące problemy.

Do tego wszystkiego Jennie przytrafia się niechciana ciąża. Wprawdzie spotka i przeżyje wielką miłość, ale obowiązkowy w musicalu happy end nie jest tu tak oczywisty. Jenna zostawi i męża, i kochanka, który ma żonę, a odważy się sama decydować o swoim i dziecka życiu, bo przecież kobiety są silne.

To jest przesłanie na epokę #MeToo i walkę kobiet – także u nas – o pełne prawo decydowania o sobie. W tym musicalu śpiewa się nie tylko o pieczeniu, ale i o teście ciążowym, rozważa się aborcję, jest scena porodu. Wszystkie momenty dość ryzykowne do przedstawienia w muzycznym teatrze Wojciech Kępczyński wyreżyserował z precyzją i finezją, praw dziwie, choć bez uciekania w nadmierny realizm.

Bez łatwych przebojów

Obowiązkowe wokalno-taneczne sceny zbiorowe nie są tu popisami, zostały umiejętnie wtopione w akcję, by nie przytłaczać istotnego przesłania „Waitress”. 18 numerów muzycznych to mieszanka różnych stylów – rocka, country, piosenki typowo aktorskiej i musicalowego songu. Nie ma łatwych przebojów, bo nie one powinny tu się liczyć. Dają okazję do zaprezentowania wysokiego profesjonalizmu całego zespołu na czele z Agnieszką Przekupień jako Jenną, Anastazją Simińską i Agatą Walczak w roli jej przyjaciółek i Wiktorem Korzeniowskim (brawurowy Spox).

Tarte à la carte! „Waitress” w Teatrze Muzycznym ROMA

Z pierwszego rzędu, Gosia JG

Czy komuś się to podoba, czy nie, Teatr Muzyczny ROMA traktowany jest w naszym kraju jako wizytówka musicalu. Na scenie przy Nowogrodzkiej w ciągu ponad dwudziestu lat pojawiły się najbardziej znaczące tytuły z klasyki gatunku, a wiele inscenizacji przeszło do legendy. Obrotowa scena w „Nędznikach”, padający deszcz w „Deszczowej piosence” – kolejne przedstawienia zachwycały pomysłami, olśniewały scenografią i kostiumami. Nic więc dziwnego, że teatr pod kierownictwem Wojciecha Kępczyńskiego wyrobił sobie opinię najbardziej widowiskowego.

Jeśli ktoś nie jest zagorzałem fanem musicali, a będzie chciał zobaczyć taki spektakl, często zdecyduje się właśnie na ROMĘ – ze względu na wspomnianą spektakularność. Bo przecież skoro musical, musi być efektownie. Jednak wśród wielbicieli gatunku pojawiały się w ostatnich latach głosy, że w kolejnych produkcjach nadużywa się ekranów ledowych, a technologia bliska kinowej wypiera teatralnego ducha.

Czy spektakl „Waitress”, który po perypetiach wynikających z sytuacji pandemicznej ostatecznie miał polską premierę 30 maja 2021 roku, jest w stanie spełnić oczekiwania różnych grup odbiorców? Co kryje się za drzwiami knajpki „U Joego” (z trudem przechodzi mi przez klawiaturę neologizm „tartownia”)?Przedstawienie jest adaptacją amerykańskiej komedii z 2007 roku pod tym samym tytułem, napisanej i wyreżyserowanej przez Adrienne Shelly (ten filmowy rodowód będzie miał swoje konsekwencje, o czym nieco później). Dzięki „Waitress” gwiazda wokalistki, kompozytorki i pianistki Sary Bareilles zajaśniała wyjątkowo mocno na musicalowym firmamencie. Artystka stworzyła muzykę i teksty piosenek do libretta Jessie Nelson, a później także zagrała w spektaklu główną rolę – chociaż nie w premierowej obsadzie. Warszawska wersja została zrealizowana pięć lat po broadwayowskiej, co, jak podkreślają jej twórcy, jest rekordowym czasem, jeśli chodzi o pojawienie się kasowego musicalu na rodzimej scenie.

W opowieści splatają się losy trzech pracujących „U Joego” kelnerek. Jenna, specjalistka od wymyślania i pieczenia uwielbianych przez klientów knajpki tart o poetyckich nazwach, na co dzień bierna i przygaszona, lekceważona przez męża, tkwi w przemocowym związku i ledwie wiąże koniec z końcem. Nieplanowana ciąża zdaje się dalszym ciągiem jej kłopotów, chociaż nieoczekiwanie okazuje się też początkiem namiętnego romansu… z ginekologiem. Pozbawiona perspektyw, ale odrywająca od trudnej rzeczywistości relacja jest swego rodzaju katalizatorem zmian. Jenna dostrzega, że nie musi tkwić w schemacie, w którym powtarza życie swojej matki, dręczonej przez ojca. Na horyzoncie, jak prezent od losu, pojawia się konkurs pieczenia tart, a wszyscy wokół powtarzają, że powinna wziąć w nim udział.

Agnieszka Przekupień to wymarzona Jenna. Przejmująco prawdziwie pokazuje pozbawioną fajerwerków codzienną egzystencję swojej bohaterki, która na początku nie widzi szansy na jakikolwiek przełom. Przekonująco, bez cukierkowej słodyczy oddaje dojrzewanie Jenny do bycia matką. Niezwykłe wrażenie robi, gdy pozostaje na scenie sama. Mimo dużej przestrzeni wokół potrafi swoją kameralną grą stworzyć nastrój intymności i niezwykłej bliskości z pojedynczym widzem. „Miałam jej twarz”, najpiękniejszy song spektaklu, to w jej wykonaniu konglomerat ogromnych emocji, których nie sposób nie poczuć: bólu, rozpaczy i rozczarowania.Druga z kelnerek, Becky, o swoim niełatwym życiu mówi z dużą dozą autoironii. Jest bezpośrednia, nawet krzykliwa, a jej przebojowość świetnie podkreśla charakteryzacja prowincjonalnej ślicznotki. Ma dobre serce i nie skarży się na swój los. Kiedy ten podsuwa jej możliwość chwilowej odmiany i zaznania odrobiny namiętności, skwapliwie z tego korzysta. Bo życie doświadczyło ją na tyle, że nie ma zamiaru za nic przepraszać.

Sylwia Różycka, dla której rola w „Waitress” to debiut na scenie ROMY, jest objawieniem. Konkretna, mocną kreską rysowana postać Becky nie jest karykaturalna, aktorka potrafi ją ocieplić drobnym gestem, uśmiechem czy spojrzeniem. Zachowania bohaterki wywołują salwy śmiechu, ale mimochodem także wzruszają (jak wtedy, kiedy opowiada, dlaczego nie zostawi męża). Artystka zachwyca wokalnie, a „Jakoś tak wyszło” uderza imponującą siłą głosu i odważną interpretacją.

Dawn, trzecia kelnerka, nieco zdziwaczała wielbicielka History Channel i historycznych rekonstrukcji, gorączkowo poszukuje tego jedynego. Za namową koleżanek postanawia założyć profil na portalu społecznościowym. Tak Lasencja poznaje Spoxa – mieszkającego wciąż z mamusią, rymującego przy każdej okazji wielbiciela amerykańskiej konstytucji… i historii, któremu udało się nawet zagrać na scenie Hamiltona. Co prawda nie w tej inscenizacji, którą mieliście na myśli, ale czy to ważne? Istotne, że tych dwoje pasuje do siebie jak gwiazdy i pasy na amerykańskim sztandarze.

W tym momencie warto wrócić do filmowej genezy musicalu, bo implikuje ona takie, a nie inne przedstawienie postaci. Wątek Spoxa i Dawn jest po amerykańsku „rozkrzyczany”, a jego bohaterowie przejaskrawieni do granic, jak w sitcomach. Za pierwszym razem ich historia bawi zaskakującymi żartami sytuacyjnymi i dialogami, ale oglądana po raz kolejny – już dużo mniej. Nie upatruję w tym winy aktorów. W taki sposób została skonstruowana. Jednak zestawienie jej z dramatycznymi obrazami przemocy domowej powoduje dysonans odbiorczy.

Wspomnianego wyżej Spoxa, gdyby nie był bohaterem wątku komediowego, można by określić mianem stalkera, ale innym mężczyznom w „Waitress” również daleko do bycia książętami z bajki. Earl jest archetypicznym przykładem męża przemocowca. To prostacki, arogancki, przekonany o własnej wyjątkowości egoista i manipulant, stosujący wobec żony emocjonalny szantaż. Żaden szef nie dorasta mu do pięt, żadna praca nie jest odpowiednia, za to bez skrupułów zabiera Jennie z trudem zarobione pieniądze. Janusz Kruciński portretuje Earla bez cienia taryfy ulgowej. To nie atrakcyjny bad boy (a przecież aktor miałby po temu warunki), ale całkowicie odpychająca kreatura.Komediowo poprowadzone relacje między Jenną a doktorem Pomatterem są zabawne, ale bardziej wyważone w proporcjach niż wątek Dawn i Spoxa, dlatego ogląda się je bez poczucia rozdźwięku w głowie (pod warunkiem, że zapomni się o leżącej u podstaw związku małżeńskiej zdradzie, nad którą to kwestią fabuła musicalu bez zająknięcia się prześlizguje). Janek Traczyk jako Jim Pomatter tym razem ma okazję zaprezentować komediowe emploi – odmienne od wcześniejszego, dramatyczno-lirycznego, ale równie jak tamto przekonujące. Jest w nim lekkość, swoboda i sporo zabawy rolą. Warto oglądać go z bliska, wtedy doskonale widać mimikę i drobne gesty, z których aktor tworzy postać.

Najbardziej wyjątkowym mężczyzną okazuje się zgryźliwy starszy pan, właściciel knajpki, maruda i malkontent, za to zaskakująco spostrzegawczy i niespodziewanie wielkoduszny. W Joem granym przez Wojciecha Machnickiego można się zakochać. Co za klasa i styl! Jest ujmujący, kiedy tańczy z Jenną i śpiewa „Z doświadczenia to wiem”, a scena z jego udziałem pod koniec spektaklu należy niewątpliwie do tych najbardziej wzruszających.

Przy okazji premiery „Waitress” pojawiały się wypowiedzi twórców, że to spektakl o sile kobiet, wręcz feministyczny. I owszem, pokazuje kobiety biorące sprawy w swoje ręce, bo nie mają innego wyjścia. Ale rozwiązania fabularne, zgodnie z którymi odnajdują one szczęście albo u boku mężczyzny, albo w macierzyństwie, wpisują się w utrwalony patriarchalny model i nie mają w sobie nic wywrotowego. Opowieść ani na chwilę nie wychodzi poza ramy typowego amerykańskiego scenariusza. Oferuje wspaniałe zbiegi okoliczności i cudowne wyjścia z sytuacji. Czy to źle? Wszyscy czasem potrzebujemy pokrzepiających happy endów, nawet jeśli wiemy, że w życiu zdarzają się rzadziej niż byśmy chcieli.

„Waitress” zachwyca profesjonalizmem, do którego ROMA swoich widzów przyzwyczaiła, ale może nie zadowolić tych, którzy będą oczekiwać spektakularności i blichtru. W oryginale spektakl pozbawiony jest elementów tanecznych – tu je dodano (można się zastanawiać, czy we wszystkich scenach było to uzasadnione), jednakże daleko im do porywających grupowych układów znanych z innych przedstawień. Nie ma olśniewających kostiumów (trudno, by zwyczajne kelnerki ubierały się w oszałamiające kreacje). Za to przeciwnicy używania ledowych ekranów powinni być zadowoleni, bo w tym spektaklu z nich zrezygnowano, a tradycyjna scenografia została funkcjonalnie i pomysłowo wykorzystana. Spektakl nie zawodzi, jeśli chodzi o bardzo dobre aktorstwo, a artyści zachwycają nawet w niewielkich rolach (nie wspomniałam wcześniej o wspaniałej Normie Izabeli Bujniewicz).

Na tle niektórych współczesnych musicali, niestroniących od ukazywania w pogłębiony sposób trudnych kwestii, takich jak choroba psychiczna czy samobójstwo, „Waitress” pozostaje głównie rozrywką. Dobrej jakości, sprawnie zrealizowaną, świetnie zagraną; owszem, dotykającą skomplikowanych ludzkich relacji i problemów, ale w podsuwanych rozwiązaniach niewychodzącą poza schemat słodko-gorzką opowieścią ku pokrzepieniu serc. I jako taką z pewnością warto ją zobaczyć.

„Ten spektakl po prostu błyszczy kobietami silnymi (…)”

Agnieszka Serlikowska, Teatrdlawszystkich.eu

Potęga kobiet, czyli miałam jej twarz

O spektaklu „Waitress”, na podstawie filmu wg scenariusza i w reżyserii Adrienne Shelly w reż. Wojciecha Kępczyńskiego w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie, pisze Agnieszka Serlikowska.

Chciałam zacząć tę recenzję protekcjonalnie – od promocji, sieciówkowych tart i amerykańskiego musicalu. Następnie miałam dodać – ale przyjdźcie wszyscy, nawet ci, którzy reklamowymi chwytami i spektaklem muzycznym pogardzacie, bo warto. Bo każdy z nas potrzebuje czasem historii ku pokrzepieniu ducha, zwłaszcza w pandemii. Szczególnie, gdy niesie ona za sobą inteligentne przesłanie i ilustruje kobiecą siłę oraz samodzielność. Ale po przeczytaniu recenzji z tego musicalu o znamiennie chybionym tytule „Jak radzić sobie bez mężczyzny”, wiem, że mój początkowy protekcjonalizm był zdecydowanie nie na miejscu. Bo ten spektakl jest nam społecznie najwyraźniej bardzo potrzebny. A przemycenie poważnego tematu w lekkiej formie z przebojową muzyką stanowi już wyższy poziom magii.  Szanowni Państwo, Eliza Doolittle już dawno opuściła Profesora Higginsa i nie poda mu kapci. Nadszedł czas Jenny i jej przyjaciółek.

Kiedy amerykańskie cudowne dziecko – Sara Bareilles – wokalistka, kompozytorka i pianistka zapowiedziała, że przygotowuje spektakl muzyczny na podstawie komedii obyczajowej „Waitress” z 2007 r., oczekiwania były ogromne. Szybko okazało się jednak, że niewygórowane. Płyta z piosenkami z musicalu wykonywanymi przez Bareilles zadebiutowała na dziesiątym miejscu słynnej listy Bilboard 200. Przedstawienie zostało natomiast nominowane do najważniejszych nagród teatralnych w USA (przegrywając ze słynnym „Hamiltonem”), a pochodzący z niego utwór „She used to be mine” stał się standardem w repertuarze najwybitniejszych artystów musicalowych.

Pięć lat po premierze na Broadwayu „Waitress” trafiło na deski Teatru Muzycznego Roma. Musical opowiada historię wspomnianej Jenny – tytułowej kelnerki z małej, amerykańskiej jadłodajni (w polskiej wersji Tartowni). Bohaterkę poznajemy w dniu, w którym dowiaduje się, że zaszła w ciążę ze swoim mężem – sprawcą przemocy domowej. Jenna jest sierotą. Po matce odziedziczyła jednak ogromy talent do pieczenia i upatruje w nim przepustki do zmiany swojego życia. Wspierają ją w tym przyjaciółki z baru – neurotyczna samotniczka Dawn i ekstrawertyczna pragmatyczka Becky, a także pewien niezdarny ginekolog – Dr Pomatter, z którym główna bohaterka nawiązuje romans. Z tego krótkiego opisu  łatwo domyślić się, co mogło pójść w spektaklu nie tak. A mogło wiele. Żarty są raz to zamierzenie czerstwe, innym razem odwołujące się do seksualności.  Sceny bywają pikantne, a wstępne motywacje bohaterów rozrysowano dość ostrą kreską. Do tego spektakl został mocno osadzony w amerykańskiej kulturze, co mogłoby oderwać polskiego widza od przedstawionej mu na scenie rzeczywistości.

Mogłoby, ale zdecydowanie nie odrywa. Po raz kolejny – obok wystawianego przez Romę kameralnego „Once” i  granego nadal w Teatrze Syrena „Next to Normal”  – możemy obejrzeć musical skrajnie współczesny. Spektakl, w którym rozwiązaniem i źródłem szczęścia dla kobiety nie jest mężczyzna, ale ona sama. W którym samotność w związku jest gorsza niż ta – z pozoru – w pojedynkę, a niepełna rodzina lepsza niż przemocowe małżeństwo. Spektakl, w którym główne role rzeczywiście odgrywają kobiety. Nie ma tu już Eponiny oddającej życie za – w jej ocenie – bardziej wartościowego Mariusza, nie ma Christine, przerzucanej pomiędzy ramionami Upiora i Raoula. W „Waitress” bohaterką jest Jenna – kobieta nieidealna, zagubiona, która odnajduje w sobie odwagę by zawalczyć o siebie i dziecko. Kiedy w brawurowym „Miałam jej twarz” (wspomniane „She used to be mine”) śpiewa o tęsknocie za dawną, bezkompromisową, ale dokonującą fatalnych wyborów sobą, ciężko się z nią nie utożsamić.

Bezapelacyjna w tym zasługa odgrywającej tytułową rolę Agnieszki Przekupień. Tworzy ona niezwykle wiarygodną kreację, z którą można się identyfikować na wielu etapach życia. I choć największy przebój tego musicalu wybrzmiewa w jej interpretacji tak, że ciężko się nie wzruszyć, podobną siłę rażenia ma następujący po nim muzyczny poród, kończący się brawurowym „Wszystko się zmienia” („Everything changes”). Dojrzale, szczególnie od połowy drugiego aktu, partneruje głównej bohaterce w roli dr Pomattera Marcin Franc. Duet tej pary w trudnym pod względem technicznym i emocjonalnym – „Liczysz się dla mnie” („You matter to me”) to jeden z moich ulubionych momentów spektaklu. W tym miejscu warto powtórzyć, że Sara Bareilles stworzyła muzyczną perełkę – właściwie każda piosenka z musicalu stanowić by mogła oddzielny przebój. Przy tak uzdolnionym zespole wokalno-aktorskim, zgromadzonym przez Wojciecha Kępczyńskiego, drobne potknięcia tłumaczeniowo-frazowe czy co poniektóre przyciężkawe gagi, mkną przez scenę gładko i niemal niepostrzeżenie. Nie sposób nie wspomnieć o Anastazji Simińskiej (Dawn) i Sylwii Różyckiej (Becky) w wyrazistych rolach przyjaciółek głównej bohaterki. Ten spektakl po prostu błyszczy kobietami silnymi i ze sobą solidarnymi.

Aktorom udaje się wygrać jeszcze jedną istotną nutę napisanej przez Sarę Bareilles wraz z Jessie Nelson historii. „Waitress” między wierszami opowiada również  o samotności  – w pojedynkę, w małżeństwie ludzi zbyt obciążonych zawodowymi obowiązkami, w parze, w której żona opiekuje się mężem po wylewie, wreszcie – najważniejsze – w pętli przemocy domowej przenoszonej z pokolenia na pokolenie.

Z perspektywy otaczających nas coraz mocniej stereotypów, orzeźwiający są bohaterzy niepozbawieni wad. Postacie, które nie odwracają się od przyjaciół, mimo dokonywania przez nich niekoniecznie trafnych wyborów. Patrzymy zatem na rozwijające się na scenie uczucia, nieprzystosowanie społeczne i niegotowość do macierzyństwa bez osądzania.  Szkoda, że tak często brakuje Nam tego na co dzień. Dla mnie, pewnym paradoksem wystawianego w  Polsce „Waitress” jest to, że z widowni Teatru Muzycznego Roma, pomimo całego słodko-słonego amerykańskiego anturażu, spektakl rezonuje społecznie bardziej niż z londyńskiego Adelphi Theatre. Między komedią, tragedią i poszukiwaniem lekarstwa na samotność, musical niesie jasne przesłanie. Jakkolwiek bezpieczne i przystojne byłyby nowe ramiona – odpowiedzi i ratunku, powinnyśmy poszukiwać przede wszystkim w sobie. Potknięcia są  natomiast ludzkie i nie wymagają samobiczowania do końca życia. Wystarczy tylko wsłuchać się w dawną oraz obecną siebie. Skrytą za dobrze znaną twarzą, ulepszoną przez trudności, które pokonała na swojej drodze. A nasze otoczenie? Zwyczajnie powinno to uszanować.

Kobiecy świat

Musical „Waitress” pojawił się na scenach Nowego Jorku, a potem całych Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Irlandii, w 2016 roku. Podstawą była książka zainspirowana oryginalnym filmem powstałym dziewięć lat wcześniej. Zakwalifikowany jako komedia romantyczna obraz opowiada historię tytułowej kelnerki, Jenny, która piecze i podaje ciasta w barze, trwając jednocześnie w dysfunkcyjnym małżeństwie. Młoda kobieta podejmuje próby wprowadzenia zmian w swoim życiu dopiero po tym, jak niespodziewanie zachodzi w ciążę z toksycznym małżonkiem.
Jenna haruje ponad siły, by utrzymywać męża, pijusa i przemocnika, który traktuje ją jak śmiecia – umniejsza, nie docenia, upokarza, publicznie traktuje jak swoją własność, a na osobności stosuje przemoc fizyczną, psychiczną i finansową. Żadna stabilna emocjonalnie kobieta nie pozwoliła by się tak traktować, o ile w ogóle związałaby się z takim popaprańcem. Chyba, że zna taki wzór rodziny – kiedy ojciec Jenny się upijał, matka chowała przed nim siebie i córkę, i razem piekły ciasta. Jenna jest więc mistrzynią przepysznych tart, ale w życiu osobistym podążyła za znanym sobie modelem. Jak każdy z nas, jest stworzona do szczęścia: skoro z domu rodzinnego zna przemoc, i świadomie jej nie przepracowała, we własnym życiu i związku szuka tego samego – alkoholizmu, bicia, pomiatania. Po to, aby to uzdrowić, naprawić, odczarować, uratować. Zaklęty, przeklęty krąg.

Ciężkie sprawy, prawdaż? Zastanawiałam się, dlaczego dyrektor teatru i reżyser przedstawienia, Wojciech Kępczyński, wybrał akurat tę opowieść na pierwszą premierę po lockdownie. Może właśnie dlatego, że temat przemocy domowej oraz kobiet podejmujących niełatwe decyzje jest tak bardzo obecny w światowej, a zwłaszcza polskiej przestrzeni publicznej? Tragedie jednak, jak wiadomo, plotą się w życiu równolegle z wątkami komicznymi, których w tej historii jest bardzo wiele. Na scenie jest mnóstwo humoru, kolorów, smaków, w tym erotycznych, a wszystko w pastelowych barwach, dynamicznych, pięknych melodiach, i podane na tacy wraz z pysznym ciastem. Cukier, masło, mąka. Zbyt po amerykańsku? Teatr Roma podjął na potrzeby spektaklu współpracę artystyczno-cukierniczą: widzowie mogą raczyć się specjalną tartą w kawiarniach Green Caffè Nero.

Najmocniejszym punktem przedstawienia są świetnie odegrane i zaśpiewane kreacje charyzmatycznych artystów. Pierwsza zachwyca nas Zofia Nowakowska w tytułowej partii – jak zawsze perfekcyjna wokalnie, jest także doskonałą aktorką. Pokazuje nam wszystkie oblicza Jenny: od zahukanej żonki, która każdy napiwek potulnie oddaje mężowi-trutniowi, poprzez oddaną przyjaciółkę, profesjonalistkę w swoim piekarskim fachu, niemoralną kochankę własnego ginekologa-ciamajdy, aż do matki, która wraz z urodzeniem dziecka odnajduje siłę do rozpoczęcia odpowiedzialnego i szczęśliwego życia.

Genialna jest Sylwia Różycka jako Becky, koleżanka i przyjaciółka Jenny. Jej charyzma sceniczna i dojrzały, elektryzujący głos, o ogromnych możliwościach i z ciekawym rockowym pazurem, nadają przedstawieniu wiele wyrazu. Młodziutka Ewa Kłosowicz jako kelnerka Down potrafi błyskawicznie zjednać sobie sympatię całej widowni. Tryska energią i radością, jest zabawna w swojej scenicznej nieporadności, samotności i próbie bycia niezależną – tu uroczy podlotek, który dojrzewa. Także wokalnie.

Wiktor Korzeniowski to prawdziwy wulkan energii, humoru, sprawności aktorskiej i fizycznej. W roli Spoxa, pociesznego nerda, który najpierw umawia się z Down, a potem zostaje jej narzeczonym i mężem, jest wyjątkowo przekonujący, a jego mimika i ruch sceniczny zasługują na wielkie brawa! Ogrom sympatii wzbudza także Przemysław Redkowski, ciepły safanduła, który udaje groźnego szefa naszych kelnerek. Wspaniały jako Joe, właściciel baru, jest Wojciech Machnicki. Starzejący się zrzęda okazuje w końcu Jennie wiele serca i wsparcia, którego tak bardzo jej potrzeba.

Janusz Kruciński, czyli Earl, mąż Jenny, pierwsze wejście miał genialne – od razu zarysował sylwetkę agresywnego, prymitywnego typa, który łapie żonę za tyłek przy ludziach, dłubie w zębach i rozsiewa wokół siebie, jak mu się wydaje, zwierzęcy magnetyzm, który w rzeczywistości jest tylko nieświeżym powiewem zakompleksionego troglodyty. Ale w drugiej i kolejnych scenach był… jakby zbyt miękki. Powinien był więcej przeklinać, bardziej szarpać żonę, stworzyć klimat zagrożenia na scenie. Czy to koncepcja reżysera, żeby jednak nie przekraczać granic nie-do-przekroczenia, czy sam aktor nie odważył się być tak brutalny jak powinien? A może musicalowy Earl wcale nie był aż takim sukinsynem i naprawdę kochał Jennę? Po swojemu, oczywiście. Może gdyby pracował nad sobą, mógłby normalnie żyć, jeśli nie jako mąż, to jako ojciec. Kto wie, co się z nim potem stanie.

Typowe dla Jenny jest zaklinanie rzeczywistości, bezustanne usprawiedliwianie Earla, a potem pocieszanie się romansem z własnym ginekologiem. Tu dwa słowa o doktorku – jest on, niestety, dokładnie tak samo beznadziejnym kandydatem na kogokolwiek dla Jenny, jak jej mąż. Zagubiony, biedactwo, w nowym mieście, niekompetentny jako lekarz, skupiony na sobie, niewierny, nieodpowiedzialny, niezdolny do patrzenia w przyszłość. Janek Traczyk, nieustająco wspaniały wokalnie, był z kolei chyba zbyt wyrazisty w tej roli – Dr. Pomatter nie jest przecież ani zdecydowany, ani dowcipny. Jego romans z pacjentką po prostu mu się dzieje, bo miękki, ciepły, ciapowaty mężczyzna to idealne pocieszenie dla zdruzgotanej kobiety. Na chwilę.

Jessie Nelson i Sara Bareilles, twórczynie libretta oraz muzyki umiejscowiły w amerykańskim barze i amerykańskiej mentalności uniwersalne problemy kobiet, mężczyzn, związków i rodzin. W świetnym tłumaczeniu Michała Wojnarowskiego najsłynniejszy utwór musicalu (She Used To Be Mine) brzmi: „Jak powiedzieć to mam / coraz mniej znam siebie / z dawnej mnie nie zostało już nic / tamtą dziewczynę wciąż znam / nie poprosi, by pomógł jej ktoś / wciąż samotna, od tylu lat / dałabym wszystko, by zacząć od nowa / dziewczynie sprzed lat, jej rozwagi było brak, ale dziś kosztem blizn wie, jak twardą być / nie ma jej, ale miałam jej twarz”. Treść tej głęboko wzruszającej piosenki zawiera istotę dojrzewania Jenny – przełomu, który polega na zamknięciu poprzedniego etapu w życiu, po to, aby móc wejść w kolejny. Nawet jeśli wydaje się niemożliwe zaczynać cokolwiek w przededniu porodu, bez żadnego wsparcia ani pieniędzy. A jednak zmiany zaczynają się w nas, niezależnie od okoliczności.

Takie jest, słodkie i budujące, przesłanie musicalu.

Historia jest dość banalna – oto poznajemy Jenny, kelnerkę z amerykańskiej prowincji.

Jenny jest miłą, prostą dziewczyną, która świetnie piecze (to zresztą w pewnym momencie będzie jej wielki atut), ma męża przemocowca, właściwie niedojrzałego zupełnie chłopca, od którego nie potrafi (a i nie ma dokąd) odejść. Na szczęście może liczyć na wsparcie przyjaciółek i nowego w mieście doktora, z którym nawiąże stosunkowo niewinny romans. Na świat przychodzi córka Jenny (dość konserwatywnie ojcem będzie mąż), i to nie jedyne trzęsienie ziemi w życiu dziewczyny…

Nie znam się na musicalach, więc napiszę jedynie, że zupełnie dobrze się bawiłem, że ta opowieść w którymś momencie mnie wciągnęła, że muzyka jest przebojowa, a teksty do piosenek zostały przełożone z wdziękiem i szacunkiem do polszczyzny. Całość pokazano z rozmachem i jak to w Romie – z fantastycznie dopracowaną choreografię, a słuchając śpiewu aktorów nie można mieć wątpliwości, że są do tego zadania znakomicie przygotowani technicznie oraz obdarzeni stosownymi talentami.

Foto: Teatr Roma
Troszkę mniej natomiast podobał mi się cudzysłów, w jaki wzięto całą opowieść (wydał mi się zbyt wielki), a w scenach dramatycznych odnalazłem nieco przestrzeni do pewnych udoskonaleń, choć – zaznaczę – kilka scen było naprawdę zachwycających.

1544 wystawień na Broadwayu dowodzi, że widz potrzebuje historii z happy-endem. I – że wypieki z powodzeniem mogą być bohaterami hollywoodzkich produkcji. Sic.